Badanie pilotażowe wykazało, że metoda suszenia rąk może mieć znaczący wpływ na przenoszenie drobnoustrojów z ubikacji szpitalnych na oddziały

Średnie poziomy zanieczyszczeń są 10-krotnie wyższe po suszeniu rąk suszarkami strumieniowymi

W pilotażowym badaniu, którego celem było ustalenie, czy mikroorganizmy, które pozostają na niedokładnie umytych rękach, mogą być przenoszone poza obszar umywalni na obszary kliniczne i na pacjentów, stwierdzono, że suszenie rąk ręcznikami papierowymi zamiast suszarkami strumieniowymi powoduje niższy odsetek zakażenia wirusami na rękach i odzieży. Skutki tych różnych poziomów zanieczyszczeń pozostających na rękach po wysuszeniu mierzono poprzez pobranie próbek z szeregu powierzchni w celu określenia zakresu przenoszenia wirusa poza umywalnię.

Recenzowane w najnowszym wydaniu czasopisma „Infection Control and Hospital Epidemiology” badanie przeprowadzono w umywalni w szpitalu Leeds General Infirmary (Wielka Brytania), z której korzystali pracownicy, goście i pacjenci. Rozłożono je na okres 5 tygodni i badano przenoszenie wirusa poza obszar umywalni na powierzchnie w ogólnodostępnych i klinicznych pomieszczeniach szpitalnych.

Bakteriofag (wyspecjalizowany wirus, który jest nieszkodliwy dla ludzi) wykorzystano do reprezentowania skażenia mikrobiologicznego po suszeniu rąk na dwa sposoby: jeden przy użyciu ręczników papierowych, a drugi przy użyciu suszarek strumieniowych. Ochotnicy odkażali ręce przed zanurzeniem ich w płynie zawierającym bakteriofagi; tę czynność wykonywali dwukrotnie, raz przy każdym sposobie suszenia rąk. Przed suszeniem dłonie potrząsano trzykrotnie, aby usunąć nadmiar płynu. Ochotnicy nosili też plastikowe fartuchy, aby być w stanie zmierzyć skażenie ciała/odzieży podczas suszenia rąk.

Po użyciu suszarki strumieniowej wszystkie badane powierzchnie i próbki wykazywały skażenie bakteriofagami powyżej granicy wykrywalności. Po osuszeniu rąk ręcznikami papierowymi skażenie wystąpiło tylko na 6 z 11 powierzchni. Na przykład symulacja korzystania z telefonu szpitalnego przez 10 sekund skutkowała wykrywalnym skażeniem po wysuszeniu rąk za pomocą suszarek strumieniowych. W porównaniu z ręcznikami papierowymi po użyciu suszarek strumieniowych skażenie tułowia i odzieży było znacznie większe. Średnio poziom skażenia powierzchni po osuszeniu rąk przy użyciu suszarek strumieniowych był 10-krotnie wyższy niż w przypadku użycia ręczników papierowych.

Badacze – Ines Moura PhD, Duncan Ewin BSc i Mark Wilcox MD – pobrali próbki z dłoni i opuszek palców natychmiast po wysuszeniu, aby zmierzyć podstawowy poziom skażenia dłoni przed pobraniem próbek środowiskowych. Następnie ochotnicy wychodzili z umywalni na wcześniej ustaloną trasę, która obejmowała obszary ogólnodostępne i kliniczne. Próbki pobrano z powierzchni środowiskowych po kontakcie z rękami lub fartuchem. Stetoskop zakładano na szyję, pozostawiając część piersiową i słuchawkę w kontakcie z fartuchem przez mniej więcej 7 minut. Ochotnicy trzymali też ręce skrzyżowane na piersiach przez 2 minuty, a następnie przez 3 minuty opierali je na ramionach fotela. Z każdej powierzchni pobrano wymaz gąbką zwilżoną buforem neutralizującym, a powierzchnie zdezynfekowano chusteczkami z chlorem zarówno przed pobraniem próbek, jak i po nim.

Wyniki badań wskazują na większe prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania się drobnoustrojów w szpitalu po użyciu suszarki strumieniowej – prawdopodobnie z powodu wyższego ryzyka rozpryskiwania na użytkowników. To niepokojące, ponieważ przedmioty i powierzchnie mogą służyć jako rezerwuar mikroorganizmów, które mogą być przenoszone poprzez kontakt z ręką. Szczególnie niepokoi znacznie większe skażenie przedmiotów będących w bliskim kontakcie z pracownikami służby zdrowia i pacjentami – takich jak telefony i stetoskopy – po użyciu suszarki strumieniowej. Podstawową zasadą profilaktyki zakażeń jest minimalizacja możliwości rozprzestrzeniania się mikrobów. Badanie wykazało, że skażenie mikrobiologiczne rąk lub tułowia użytkownika po użyciu suszarki strumieniowej zostało bezpośrednio i pośrednio przekazywane na powierzchnie poprzez kontakt z rękami, odzieżą lub skórą.

Wyniki badania pilotażowego poddają w wątpliwość stosowanie suszarek strumieniowych w otoczeniu szpitalnym i potwierdzają zalecenia szpitali niemieckich oraz francuskiej organizacji FS2H, zgodnie z którymi zalecaną metodą suszenia rąk w placówkach opieki zdrowotnej powinny być ręczniki papierowe.

Uwaga do redakcji

  • Patogeny mogą utrzymywać się na rękach przez kilka godzin, a na powierzchniach przez kilka miesięcy. Można się nimi zarazić w znacznym stopniu poprzez kontakt z powierzchniami otoczenia. Proces suszenia rąk ma zasadnicze znaczenie dla zminimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się patogenów, ponieważ wilgotność resztkowa rąk wiąże się ze zwiększonym przenoszeniem mikroorganizmów z rąk na powierzchnie.
  • Już wcześniejsze badania wykazały, że ryzyko skażenia bakteriami z otoczenia było mniejsze, gdy do osuszania rąk używano ręczników papierowych. Występowało mniejsze rozproszenie kropli i/lub mikroorganizmów, a w konsekwencji niższy poziom skażenia powierzchni toalet.
  • Naukowcy zalecają, aby przyszłe badania skupiały się na większej liczbie ochotników, a potencjalnie obejmowały także badanie procesu mycia rąk przed ich osuszeniem, sprawdzając, jak sposób i czas mycia rąk może wpływać na stopień przenoszenia bakteriofagów i skażenia powierzchni.

Informacje o ETS

ETS to skrót od angielskiej nazwy Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Wyrobów Papierniczych (European Tissue Paper Industry Association). Członkowie ETS reprezentują większość europejskich producentów higienicznych wyrobów papierniczych i produkują ok. 90% wszystkich higienicznych wyrobów papierniczych w Europie. ETS założono w 1971 r. Siedziba Stowarzyszenia mieści się w Brukseli. Więcej informacji: www.europeantissue.com

Dane kontaktowe redakcji:

duomedia
Dorien Cooreman | tel. +32 2 560 21 50 | dorien.c@duomedia.com

ETS
Fanis Papakostas | tel. + 49 15 20 27 79 147| fanis.papakostas2@gmail.com

Follow ETS on:
 Twitter.com/ETS |  Linkedin.com/ETS |  Youtube.com/ETS |  Facebook.com/ETS

 

Ta strona jest również dostępna w: angielski francuski niemiecki włoski hiszpański